Tijdelijke werkloosheid voor bedienden

1. Betrokken werknemers

Deze maatregel, beter gekend als de economische werkloosheid voor bedienden, is enkel van toepassing op bedienden die zowel voltijds als deeltijds tewerkgesteld zijn. Het betreft een tijdelijke maatregel die geen precedenten kan scheppen na afloop ervan.

2. Mogelijkheden

Deze maatregel heeft tot doel een collectieve regeling in te voeren van:

• volledige schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de bedienden gedurende een periode vastgelegd in een CAO of goedgekeurd ondernemingsplan, met een minimum van 1 week en een maximum van 16 weken;
• gedeeltelijke (instelling van een stelsel van verminderde arbeidsprestaties van minstens 2 werkdagen per week) schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de bedienden gedurende een periode vastgelegd in een CAO of ondernemingsplan, met een minimum van 2 weken en een maximum van 26 weken.

Een combinatie van beide regelingen is mogelijk. In dat geval stemt een kalenderweek volledige schorsing overeen met twee kalenderweken van gedeeltelijke arbeid. Bijvoorbeeld, 24 weken van gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst komt overeen met 12 weken van volledige schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. De werkgever die de maximumperiodes van volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de overeenkomst niet naleeft, is verplicht het normaal loon aan de bediende te betalen gedurende de periode die deze grenzen te buiten gaat.

3. Na te leven procedure

Om de uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de bedienden volledig of gedeeltelijk te kunnen schorsen moet de werkgever niet alleen een onderneming in moeilijkheden zijn en een ondernemingsCAO of goedgekeurd ondernemingsplan hebben opgesteld (zie hierboven onder B) maar moet hij ook voorafgaandelijk aan de uitvoering van deze maatregel een bepaalde procedure naleven.
In deze procedure kunnen twee fases onderscheiden worden:

• Fase 1: Mededeling aan de RVA van de wil om de maatregel van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst te willen uitvoeren;
• Fase 2: Kennisgeving aan de bedienden en de RVA van de uitvoering van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst.

3.1. Fase 1: Mededeling aan de RVA van de wil om de maatregel van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst te willen uitvoeren.
Uiterlijk 14 dagen vóór de dag dat de werkgever aan de bedienden en de RVA kennis wenst te geven van uitvoering van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, moet hij via een kennisgeving aan het werkloosheidsbureau van de plaats waar de onderneming gevestigd is aantonen:

• dat hij een onderneming in moeilijkheden is, én
• dat hij gebonden is door hetzij een CAO hetzij een goedgekeurd ondernemingsplan.

Deze kennisgeving moet gebeuren met een document dat nog moet vastgelegd worden door de bevoegde minister en dat aangetekend moet verzenden worden. Ingeval hij een omzetverlies inroept dan moet de werkgever de BTW-aangiften van de betrokken kwartalen bijvoegen.
De dag van deze kennisgeving moet de werkgever aan de ondernemingsraad of, bij ontstentenis van een ondernemingsraad, aan de vakbondsafvaardiging, een kopie van deze kennisgeving meedelen.
Deze termijn van 14 dagen laat het werkloosheidbureau toe om de bewijsstukken van de werkgever te controleren. Na deze controle zal de werkgever worden verwittigd of hij al dan niet aan de gestelde voorwaarden voldoet, teneinde te vermijden dat hij ten onrechte overgaat tot een kennisgeving aan de bedienden en de RVA van de uitvoering van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst;
Indien zijn bewijsstukken niet worden betwist, zal de werkgever kunnen overgaan tot één of meerdere kennisgevingen aan de bedienden en de RVA van uitvoering van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst gedurende het jaar 2009, of eventueel 2010, zonder telkenmale deze eerste fase te moeten naleven.
Deze procedure zal niet meer moeten nageleefd worden indien de werkgever ze reeds had gerespecteerd om maatregel 2 (zie hierboven onder C) in te voeren.
3.2. Fase 2: Kennisgeving aan de bedienden en de RVA van de uitvoering van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
Minstens 7 dagen vóór de eerste effectieve dag van volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst (de dag van de kennisgeving en de eerste effectieve dag van volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tellen niet mee) moet de werkgever een kennisgeving doen aan de bedienden en de RVA van de uitvoering van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Ingeval van een kennisgeving op een maandag zal de eerste effectieve dag van volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst dinsdag van de daaropvolgende week zijn.
De kennisgeving aan de bedienden kan gebeuren door middel van:

• een aanplakking op een goed zichtbare plaats in de lokalen van de onderneming of
• een individuele kennisgeving aan de betrokken werknemers.

De kennisgeving moet vermelden:

• naam, voornamen en gemeente van de woonplaats van de bedienden van wie de arbeidsovereenkomst wordt geschorst;
• het aantal schorsingsdagen en de data waarop de arbeidsovereenkomst voor elke bediende geschorst zal zijn;
• de datum waarop de volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de overeenkomst zal ingaan, en de datum waarop die schorsing een einde zal nemen.

De informatie in de kennisgeving aan de bedienden moet ook naar de RVA verzonden worden. In tegenstelling tot bij economische werkloosheid voor arbeiders, kan deze mededeling enkel op electronische wijze gebeuren via de website www.sociale-zekerheid.be. Andere communicatievormen (fax of aangetekend schrijven) zijn niet mogelijk.
De ondernemingsraad of de vakbondsafvaardiging wordt eveneens op de hoogte gebracht van de redenen die het gevolg zijn van de crisis en die de invoering van een regeling van volledige of gedeeltelijke schorsing van de arbeidsovereenkomst rechtvaardigen.
De werkgever die deze kennisgeving niet doet, moet aan zijn bedienden het normaal loon betalen tijdens een periode van zeven dagen vanaf de eerste effectieve dag van de volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Doet hij ook dit niet, dan moet hij aan de bediende, voor alle dagen tijdens welke de uitvoering van de arbeidsovereenkomst werkelijk geschorst is, het normale loon betalen. De Koning moet wel nog het bedrag ervan bepalen.
4. Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
Pas na het doorlopen van de procedure waarvan sprake in punt 3 hierboven kan de uitvoering van de arbeidsovereenkomst effectief geschorst worden.
Zoals het geval is bij de arbeiders kan de uitvoering van de arbeidsovereenkomst maar pas volledig of gedeeltelijk geschorst worden:

• wanneer de bediende alle inhaalrustdagen ingevolge arbeid op een zondag, op een feestdag of het presteren van overuren heeft opgenomen.
• Wanneer in een stelsel van kleine flexibiliteit de prestaties van de werknemer de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur over de periode die de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst voorafgaat, overschrijden. De werkgever mag volledige rustdagen toekennen om deze gemiddelde wekelijkse arbeidsduur na te leven.

5. Voortijdige stopzetting van de regeling

De werkgever kan zijn bedienden terugroepen en opnieuw de regeling van volledige arbeid invoeren, indien hij dit door individuele kennisgeving aan de bedienden mededeelt. In dergelijk geval zal voor de berekening van de maximale periode van 16 of 26 weken evewel rekening gehouden worden met de duur die vermeld werd in de initiële kennisgeving.
Indien daarentegen de werkgever de RVA op dezelfde wijze als bij de initiële kennisgeving op de hoogte brengt van deze vroege stopzetting, dan zal de periode die oorspronkelijk was voorzien maar nu niet wordt benut, toch niet worden meegeteld om de maximale periode van 16 of 26 weken te berekenen. Indien een werkgever in een kennisgeving voorziet dat gedurende 16 weken de uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de bedienden volledig wordt geschorst maar na 10 weken deze regeling stopzet mits kennisgeving ervan aan de RVA, dan worden enkel de 10 opgenomen en niet de 6 niet opgenomen weken meegeteld om de maximale periode van 16 weken te berekenen.

6. Verhoging van het aantal schorsingsdagen of overgang van een gedeeltelijke naar een volledige schorsing

Telkens als de werkgever het oorspronkelijk voorziene aantal schorsingsdagen verhoogt of van een regeling van gedeeltelijke schorsing overgaat naar een volledige schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, is hij verplicht deze kennisgeving te doen volgens de regels vermeld onder punt 3.2. hierboven.

7. Vergoedingen

De werknemer geniet tijdens de periode van schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst:

1. een “crisisuitkering” ten laste van de RVA maar uitbetaald door de vakbond of hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen die overeenstemt met 70 (samenwonenden) of 75 (alleenstaanden en gezinshoofden) procent van het geplafonneerde brutoloon (op dit ogenblik 2.206,46 EUR);
2. een supplement ten laste van de werkgever. Dit supplement is verplicht en moet minstens gelijkwaardig zijn aan het supplement toegekend aan de arbeiders van dezelfde werkgever die werkloosheidsuitkeringen genieten in geval van schorsing van de arbeidsovereenkomst wegens tijdelijke werkloosheid. Het bedrag van dit supplement moet worden vastgesteld door een CAO of een goedgekeurd ondernemingsplan (zie hierboven onder punt B). Dit supplement wordt beschouwd als een aanvulling op een sociale zekerheidsvergoeding en is bijgevolg vrijgesteld van RSZ-bijdragen.

De uitkering en het supplement mogen niet meer bedragen dan 100 procent van het voorafgaandelijk voltijdse loon.

8. Einde van de arbeidsovereenkomst

De bediende wiens arbeidsprestaties wordt geschorst, behoudt zijn rechten als voltijdse werknemer.
Gedurende de periodes van volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst heeft de bediende het recht om zijn arbeidsovereenkomst zonder opzegging te beëindigen.
Zowel de bediende als de werkgever kunnen de overeenkomst opzeggen tijdens de schorsing van de uitvoering van de overeenkomst. Bij opzegging door de bediende gegeven voor de schorsing, loopt de opzeggingstermijn tijdens die schorsing. Bij opzegging door de werkgever gegeven vóór of tijdens de schorsing, houdt de opzeggingstermijn op te lopen tijdens de schorsing.