Advocaten voortaan is hun ereloon met BTW

Per 1 januari 2014 wordt de btw-vrijstelling voor advocaten opgeheven en worden zij btw-plichtig. Advocaten kunnen echter werkzaamheden van zeer diverse aard verrichten en in meerdere hoedanigheden optreden. Btw-verplichtingen zijn ook geheel nieuw voor hen. 
Daarom besliste de btw-administratie om de wetswijzigingen in een lijvige circulaire toe te lichten. 

 

Wie is onderworpen aan de btw?

In principe dienen alle stagiairs, advocaten en advocaat-vennoten die op zelfstandige basis geregeld juridische diensten verstrekken zich voor btw doeleinden te registreren, btw aan te rekenen en periodieke btw formaliteiten te verrichten. De regeling is dus niet van toepassing op ondersteunend personeel die werken in een band van ondergeschiktheid

Maar voor de inbreng van activiteiten, het aanhouden van aandelen, het opnemen van bepaalde(bestuurders)mandaten binnen het advocatenkantoor, in bedrijven, als plaatsvervangende rechter, binnen de ordes… worden de advocaten echter niet geacht btw-plichtigen te zijn. 

Binnen bepaalde (omzet)grenzen en onder bepaalde voorwaarden kunnen stagiairs of advocaten-medewerkers opteren voor de “regeling voor kleine ondernemingen” dan wel voor de “facultatieve bijzondere regeling voor advocaat-medewerkers en advocaat-stagiairs” en ontslagen worden van de meeste btw-formaliteiten. Consequentie is dan wel dat ze geen btw in aftrek kunnen brengen. 

Ook wat de samenwerkingsverbanden waaronder advocaten hun activiteiten (bijv. al dan niet met rechtspersoonlijkheid en/of onder gemeenschappelijke naam) uitoefenen, zijn de mogelijkheden en de corresponderende btw-statuten voor de associaties (al dan niet met gemeenschappelijk naam) en de individuele advocaten zeer uiteenlopend.

 

Sinds begin dit jaar moet u btw betalen op de diensten van een advocaat. Maar die belasting kunt u vermijden voor de tussenkomst van uw advocaat in 2013, voor zover uw advocaat uiterlijk op 14 februari factureert. Daarmee gaf de fiscus wat extra respijt.

Bij de begrotingscontrole vorig jaar besliste de federale regering dat vanaf 1 januari 2014 op de diensten van een advocaat 21 procent btw moet worden betaald. Uw advocaat kan echter nog tot en met 14 februari zonder btw kan factureren voor prestaties gedaan in 2013 of vroeger. Dat blijkt uit een nieuwe circulaire van de fiscus. In een eerdere rondzendbrief was er nog sprake van een uiterste factuurdatum van 31 januari 2014. ‘Deze einddatum is definitief en zal onder geen beding nog verlengd worden’, wordt benadrukt in de jongste circulaire.

Waarover gaat het? Volgens de algemene regels is de btw verschuldigd op het moment dat een dienst voltooid is en/of wanneer er effectief door de cliënt wordt betaald. Een dienst is bijvoorbeeld voltooid op het moment dat uw advocaat zijn advies bezorgt, de bemiddeling afloopt, de echtscheiding werd uitgesproken, er een vonnis is, een dading werd ondertekend,… Op diensten van een advocaat die in 2013 volledig werden afgerond, moet er in principe geen btw betaald worden. Voorwaarde is dat voor die prestaties uiterlijk op 14 februari 2014 een gedetailleerde factuur uitreikt.

 

Wat als u vorig jaar een beroep deed op een advocaat, maar de zaak nog niet is afgerond? Moet er dan op de volledige zaak btw betaald worden, omdat ze pas na 1 januari 2014 wordt afgerond? Of ontsnapt u net aan btw omdat de zaak al voor 2014 startte? De rondzendbrief gepubliceerd in november voorzag in een overgangsregeling. Prestaties verricht in 2013 zijn vrijgesteld van btw, ook al worden andere aspecten van dezelfde dienst pas in 2014 of later verricht. Zo kan er in 2013 een verzoekschrift op tegenspraak, de inleidende zitting en een eerste conclusie in een gerechtelijke procedure geweest zijn. En volgt de syntheseconclusie of de pleitzitting pas in 2014. De fiscus legt wel een dubbele voorwaarde op. Uw advocaat moet uiterlijk op 14 februari 2014 een gedetailleerde factuur opstellen voor de diensten die in 2013 werden verricht. De prijs van de diensten verricht in 2013 moet bovendien duidelijk op de factuur bepaalbaar zijn. Het tijdstip van de betaling van de factuur heeft geen belang.

Soms vrijstelling

Ook al is het algemene principe dat advocaten 21 procent btw moeten aanrekenen, toch blijven een aantal taken van een advocaat ook na 1 januari 2014 van btw vrijgesteld. Voor de tussenkomst in uw privéleven gaat het over diensten die nauw samenhangen met maatschappelijk werk, met de sociale zekerheid en met de bescherming van kinderen en jongeren. U betaalt concreet geen btw op de prestaties van uw advocaat voor zover hij optreedt als:

·        Schuldbemiddelaar in het kader van een collectieve schuldenregeling.

·        Voorlopig bewindvoerder voor het beheer van vermogen van meerderjarigen die wegens hun lichamelijke of geestelijke gezondheidstoestand volledig of gedeeltelijk onbekwaam zijn om hun goederen te beheren.

·        Voogd (ad hoc): een voorbeeld is een advocaat die aangesteld wordt om een kind te vertegenwoordigen bij een tegenstrijdig belang met de ouders.

·         

·        Familiaal bemiddelaar: de advocaat kan bemiddelen bij geschillen in een familiale context, zoals erfenisconflicten, ouderschapsregeling, enzovoort.

Ook voor pro-Deoadvocaten is een uitzondering voorzien. Dergelijke advocaten die minderbegoeden bijstaan, wordenbetaald door het ministerie van Justitie. Die vergoedingen voor juridische bijstand worden niet vrijgesteld, maar onderworpen aan een nulprocenttarief.

Niet op kosten

De btw moet worden betaald op alles wat de advocaat samen met zijn ereloon en kosten aanrekent. Maar sommige kosten doet de advocaat in naam en voor rekening van zijn cliënt en daarop moet u geen btw betalen. De advocaat neemt die kosten in eerste instantie vaak voor zijn rekening, om ze vervolgens door te rekenen aan zijn klant via zijn factuur of ereloonstaat. Het gaat om:

·        Zegel-, griffie- en registratierechten.

·        Rolrechten.

·        Belastingen op naam van de cliënt.

·        De deurwaarderskosten en ereloon van de deurwaarder.

·        De notariskosten en -erelonen.

·        Erelonen en kosten van confraters.

·        Expertisekosten en vertalingskosten, inclusief de erelonen.

Ook een rechtsplegingsvergoeding ontsnapt aan btw. Daarbij moet in een gerechtelijke procedure de verliezende partij een deel van de advocatenkosten van de ‘winnende’ partij betalen.