Hoe kan ik mijn familiebedrijf fiscaal vriendelijk overdragen ?

Sinds 2012 kunt u onder bepaalde voorwaarden uw vennootschap goedkoop overdragen. Drie van die voorwaarden zijn sinds 01.01.2015 versoepeld, zo blijkt uit de zgn. Vlaamse Codex Fiscaliteit! Wat moet u daarvan onthouden?

 

 

Wat is er nu sinds de inwerkingtreding op 1 januari 2015 van het Decreet van 19 december 2014 tot wijziging van de Vlaamse Codex Fiscaliteit (hierna ‘VCF’) aan het fiscale gunstregime voor de schenking en de vererving van familiale ondernemingen en van familiale vennootschappen gewijzigd ?

 

Familiebedrijf goedkoop overdragen

Even opfrissen. Tot en met eind 2011 kon u, als er niets geregeld was, uw vennootschap laten vererven tegen 0%. Een schenking bij leven kon dan weer tegen 2%. Omdat echter de Vlaamse regering de klemtoon wilde leggen op een tijdige regeling bij leven, werd een en ander bij decreet gewijzigd.

Schenken tegen 0%, vererven tegen 3% of 7%. Sinds 01.01.2012 kunt u uw zgn. familiale vennootschap, waarvan in principe minstens 50% van de aandelen in volle eigendom zijn bij u en/of uw familie, schenken tegen 0%. Regelt u niets, dan kan die vennootschap vererfd worden tegen 3% door uw partner of kinderen (erfgenamen in rechte lijn) en tegen 7% in de andere gevallen.

Let op! U als privépersoon moet in Vlaanderen wonen. De werkelijke zetel van uw vennootschap speelt geen rol (moet enkel in de EER liggen).

Opmerking . Een extra voordeel van schenken tegen 0% is ook dat er nadien geen successierechten meer betaald moeten worden, ook niet als u als schenker binnen de drie/zeven jaar overlijdt.

 

Voorwaarden:

De schenking van het familiebedrijf kan nog steeds gebeuren aan 0 % schenkbelasting en zowel de familiale onderneming (eenmanszaak) als de familiale vennootschap komen ervoor in aanmerking . Zo ook blijft de vererving van deze aan 3% of aan 7% behouden.

Voor vennootschappen komen nog steeds enkel kapitaalaandelen met stemrecht en certificaten van aandelen in aanmerking. De schenking van vorderingen (bv. in rekening-courant) of van winstbewijzen blijft uitgesloten van het nultarief.

Het moet bovendien telkens gaan over een echte ‘exploitatie’. Zowel de onderneming als de vennootschap moet betrekking hebben op een ‘nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit of een vrij beroep’. Zogenaamde passieve holdingvennootschappen komen eveneens in aanmerking mits ze een participatie van minstens 30 % aanhouden in minstens één directe dochter die aan de voorwaarden voldoet en haar zetel in de EER (Europese Economische Ruimte) heeft.

Bij de schenking van eenmanszaken :

kan het meegeschonken onroerend goed dat hoofdzakelijk tot woning strekt niet genieten van het gunsttarief. De schenking moet nog steeds via een notariële akte verleden worden , en deze schenkingsakte dient voortaan een aantal verplichte vermeldingen te bevatten .

Deze Vlaamse regeling is enkel van toepassing :

als de schenker of de erflater zijn fiscale woonplaats in het Vlaams Gewest heeft. De zetel van het familiebedrijf mag overal op het grondgebied van een lidstaat van de EER gevestigd zijn.

 

Opdat de aandelen van een vennootschap als ‘familiaal’ zouden worden beschouwd, geldt een participatievereiste in hoofde van de schenker/erflater en zijn familie. Er is vereist dat deze aandelen:

• ofwel voor ten minste 50 % in volle eigendom toebehoren aan de schenker of de erflater en/of zijn familie;

·       ofwel voor ten minste 30 % in volle eigendom toebehoren aan de schenker of de erflater en/of zijn familie indien de schenker of de erflater en zijn familie:

– hetzij met 1 andere aandeelhouder en zijn familie volle eigenaar is van minstens 70 % van de aandelen van de vennootschap;
– hetzij gezamenlijk met 2 andere aandeelhouders en hun familie volle eigenaar is van minstens 90 % van de aandelen van de vennootschap.

 

In de VCF is thans duidelijk bepaald dat :

aandelen die toebehoren aan rechtspersonen NIET in aanmerking komen om te worden samengeteld met de aandelen die toebehoren aan de familie.

Tot de naaste ‘familie’ van de schenker of de erflater behoren thans:

• de partner (dus zowel de echtgenoot of samenwonende (zowel wettelijke als feitelijke);
• de verwanten in rechte lijn (de ouders, kinderen, alsook hun partner);
• de zijverwanten tot en met de tweede graad en hun partner;
• de kinderen van broers en zusters.

 

Nieuw is thans dat de toevoeging bij de notariële schenkingsakte of aangifte nalatenschap een attest van VLABEL (Vlaamse Belastingdienst) niet langer verplicht is. Het volstaat dat in de schenkingsakte of aangifte nalatenschap expliciet om de toepassing van de vrijstelling gevraagd wordt ,en dat de nodige bewijsstukken worden toegevoegd dat aan alle voorwaarden is voldaan.


VLABEL oordeelt dus pas nadien, wat tot mogelijke onzekerheden en onaangename verrassingen kan leiden.

Niettemin :

kan men nog steeds voorafgaandelijk aan de schenking een dergelijk attest aanvragen. Het attest zal dan vermelden of er op het ogenblik van het verzoek al dan niet aan de voorwaarden is voldaan op basis van de door de aanvrager verstrekte gegevens. De vrijstelling zelf kan maar effectief worden bekomen als aan de voorwaarden is voldaan.

Men kan dus nog steeds een zogenaamd ‘test’-attest aanvragen, hetwelk dan bijvoorbeeld ook zekerheid geeft dat het familiebedrijf , voor het geval het niet zou geschonken worden onder het vrijstellingsregime, toch aan de vlakke gunsttarieven van 3 % (in rechte lijn en tussen partners) of 7 % (tussen andere personen) kan vererfd worden .

Om de vrijstelling te kunnen bekomen moeten :

bovendien diverse documenten binnen zeven dagen vanaf de werkdag die volgt op de datum van registratie van de authentieke schenkingsakte bij VLABEL ingediend zijn:

 

Indien evenwel voorafgaandelijk een vrijstellingsattest van VLABEL werd bekomen dienen in zo’n geval deze stukken niet opnieuw te worden overgemaakt na het verlijden van de akte

Na de schenking moet er door de begiftigde gedurende drie jaar een verdere economische activiteit (het mag ook een andere activiteit zijn dan de oorspronkelijke) behouden worden , en mag, binnen dezelfde tijdspanne, het onroerend goed dat mee werd geschonken niet hoofdzakelijk tot bewoning worden aangewend , zoniet wordt de schenkbelasting aan het gewone tarief opeisbaar.

Hetzelfde geldt eveneens bij de vererving.

Voor de familiale onderneming :

moet er een activiteit gedurende drie jaar na de schenking of de vererving zonder onderbreking voortgezet worden. Voor de familiale vennootschap geldt bovendien dat zij gedurende drie jaar na de schenking of de vererving niet mogen overgaan tot kapitaalverminderingen door uitkeringen of terugbetaling, en hun zetel ook niet mogen verplaatsen naar een land dat geen lid is van de EER.

 

Besluit

De spelregels van de Vlaamse bedrijfsschenking/ vererving zijn sedert 1 januari 2015 op zich niet spectaculair veranderd, maar voor de praktijk zijn er toch wezenlijke verschillen op te merken.
Belangrijk is dat er nu wat meer rechtszekerheid bestaat die nog meer familiale eigenaars of aandeelhouders er toe zal aanzetten om over hun opvolging van hun familiebedrijf na te denken en actie te ondernemen.