Wakker liggen van de oprichtersaansprakelijkheid?

Enkele vrienden willen een nieuwe activiteit starten en daarvoor een nieuwe vennootschap oprichten. Kunt u mee instappen zonder u zorgen te moeten maken over de zgn. oprichtersaansprakelijkheid? Is dat eigenlijk een reëel risico?

Aansprakelijk als oprichter?

Hoe zit dat precies? Één van de voordelen van te werken met een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bv. een BVBA, een NV of een CVBA), is dat u in principe hoogstens het ingebrachte kapitaal kunt kwijtspelen.

Als oprichter een groter risico? In zekere mate wel. In bepaalde omstandigheden geniet u als oprichter dat voordeel van de beperkte aansprakelijkheid niet. Het kan dus zijn dat u toch met uw privébezittingen moet opdraaien voor de schulden van de door u opgerichte vennootschap, al valt dat risico al bij al wel mee.

Enkel tijdens de eerste drie jaar. Dat is alvast een eerste beperking. Alleen als uw vennootschap binnen de drie jaar na de opstart failliet gaat, kan men u mogelijk aanspreken op uw aansprakelijkheid als oprichter. Eens die periode gepasseerd is, hoeft u daar dus niet meer wakker van te liggen.

Niet elk faillissement is verdacht. Dat is nogal evident. Na de oprichting kan er immers veel gebeuren wat uw oorspronkelijke plannen dwarsboomt. Omstandigheden die bij de oprichting niet te voorzien zijn, pleiten u m.a.w. per definitie vrij van uw oprichtersaansprakelijkheid. Alleen als men u zou kunnen verwijten dat u al te lichtzinnig gestart bent, loopt u mogelijk een risico.

Ontoereikend kapitaal. Om dat te beoordelen, zal de curator teruggrijpen naar het financiële plan dat u (uw boekhouder) bij de oprichting van uw vennootschap aan de notaris bezorgde. Alleen als daaruit manifest blijkt dat uw vennootschap het onmogelijk twee jaar kon uitzingen met het kapitaal dat u voorzien had, loopt u het risico om daarop aangesproken te worden. Is dat een realistisch plan, dan is er uiteraard geen probleem.

Let op 1! Het is dus niet omdat u het wettelijke minimumkapitaal inbracht dat u daarmee voldoende geld in uw vennootschap heeft gestopt. Alles hangt af van de omvang van de activiteiten die u oorspronkelijk plande.

Let op 2! Houd ook in het oog dat uw boekhouder niet klakkeloos een financieel plan overneemt van een andere vennootschap die hij mee heeft helpen oprichten.

Instappen zonder oprichter te zijn?

Wie staat er aan de wieg? Daar draait het inderdaad om. Zodra u in de oprichtingsakte vermeld staat als oprichter, kunt u niet onder die aansprakelijkheid uit.

Let op! Zelfs als u nadien uw aandelen zou verkopen, blijft u nog altijd oprichter en kan men strikt genomen komen aankloppen bij u.

U koopt zich nadien in. Dat is meteen de andere kant van het verhaal. Op die manier is er immers geen sprake van u in de oprichtingsakte en blijft u dus in principe buiten schot. Laat uw vrienden dus gerust de BVBA of de NV oprichten en koop nadien een deel van hun aandelen over.

Meteen inschrijven zonder oprichter te zijn. Dat kan ook, zij het alleen in een NV. Daar moet immers niet noodzakelijk iedereen die inschrijft op het kapitaal opdraven als oprichter. De effectieve oprichters moeten dan wel minstens inschrijven op één derde van het kapitaal en de gewone inschrijvers kunnen enkel geld inbrengen.

Let op! Zorg er dan wel voor dat u ook het financiële plan niet tekent. Daaruit zou men immers weleens kunnen afleiden dat u zich toch engageert als oprichter.